Geschiedenis

Van polder tot woonwijk

De Watergraafsmeer is een polder die is ontstaan in 1629, na het droogleggen van het Diemermeer. Op dit nieuwe land werden buitenplaatsen aangelegd – op de plek van De Telefoondienst stond eerst het imposante landhuis Yslandt. Het naastgelegen Huize Frankendael is de enige overgebleven buitenplaats uit die tijd.

Tot 1921 was de Watergraafsmeer een zelfstandige gemeente, waarna het onderdeel werd van Amsterdam. De rustige, groene woonwijk is nu een van de meeste geliefde delen van de stad.

Waar nu de Telefoondienst staat, bevond zich vroeger buitenplaats Yslandt, een van de tientallen landhuizen die hier ooit stonden. Ets van Daniël Stopendaal, 1725.

Huize Frankendael is de laatst overgebleven buitenplaats van de Watergraafsmeer. Nu biedt dit rijksmonument ruimte aan een restaurant en wisselende exposities. Foto: Stadsarchief Amsterdam.

Amsterdamse School

In 1923 wordt de telefooncentrale in gebruik genomen. Architect Albert Boeken ontwierp het bakstenen gebouw in Amsterdamse School-stijl. Veel van de verfijnde details uit deze periode zijn bewaard gebleven: van het geometrisch siertegelwerk, tot aan de gietijzeren deurroosters en de elegante typografie boven de portieken.

De PTT, later KPN, heeft de centrale tot 2020 in gebruik. In de loop van de tijd maken de metershoge schakelkasten plaats voor moderne techniek, die veel minder ruimte nodig heeft. Daarom kan het karakteristieke pand nu getransformeerd worden naar een monumentale plek om te werken én wonen.

Hildo Krop

Een opvallend detail aan de buitenzijde is de deuromlijsting van muschelkalksteen aan de Kamerlingh Onneslaan. Beeldhouwer Hildo Krop maakte dit ontwerp oorspronkelijk voor het hoofdgebouw van de gemeentelijke telefoondienst aan de Herengracht, maar de omlijsting verhuisde in 1960 naar dit pand. Het is een van de vele historische elementen die binnen het vernieuwde ontwerp van De Telefoondienst bewaard blijven.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in voor de nieuwsbrief om geïnformeerd te worden over de Telefoondienst. Je zit nergens aan vast, maar je bent wel als eerste op de hoogte.